จงทำกับเพื่อนมนุษย์ โดยคิดว่า

จงทำกับเพื่อนมนุษย์ โดยคิดว่า :

เขาเป็นเพื่อน เกิด แ่ก่ เจ็บ ตาย ของเรา
เขาเป็นเพื่อน เวียนว่ายอยู่ในวัฎฎสงสาร ด้วยกันกะเรา
เขาก็ตกอยู่ใต้อำนาจกิเลส เหมือนเรา ย่อมพลั้งเผลอไปบ้าง
เขาก็มีราคะ โทสะ โมหะ ไม่น้อยไปกว่าเรา
เขาย่อมพลั้งเผลอบางคราว เหมือนเรา
เขาก็ไม่รู้ว่าเกิดมาทำไม เหมือนเรา ไม่รู้จักนิพพานเหมือนเรา
เขาโง่ในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยโง่
เขาก็ตามใจตัวเองในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยกระทำ
เขาก็อยากดี เหมือนเรา ที่อยากดี-เด่น-ดัง
เขาก็มักจะกอบโกย และเอาเปรียบเมื่อมีโอกาสเหมือนเรา
เขามีสิทธิ ที่จะบ้า-ดี- เมาดี- หลงดี- จมดี เหมือนเรา
เขาเป็นคนธรรมดา ที่ยึดมั่นถือมั่น อะไรต่าง ๆ เหมือนเรา
เขาไม่มี หน้าที่ที่จะเป็นทุกข์ หรือตายแทนเรา
เขาเป็น เพื่อนร่วมชาติ ร่วมศาสนา กะเรา
เขาก็ทำอะไร ด้วยความคิดชั่วแล่น และผลุนผลัน เหมือนเรา
เขามีหน้าที่รับผิดชอบ ต่อครอบครัวของเขา มิใช่ของเรา
เขามีสิทธิ ที่จะมีรสนิยม ตามพอใจของเขา
เขามีิสิทธิ ที่จะเลือก (แม้ศาสนา) ตามพอใจของเขา
เขามีิสิทธิ ที่จะใช้สมบัติสาธารณะ เท่ากันกับเรา
เขามีิสิทธิ ที่จะเป็นโรคประสาท หรือเป็นบ้า เท่ากับเรา
เขามีสิทธิ ที่จะขอความช่วยเหลือ เห็นอกเห็นใจ จากเรา
เขามีสิทธิที่จะได้รับอภัย จากเรา ตามควรแก่กรณี
เขามีสิทธิที่จะเป็นสังคมนิยม หรือเสรีนิยม ตามใจเขา
เขามีิสิทธิ ที่จะเห็นแก่ตัว ก่อนเห็นแก่ผู้อื่น
เขามีสิทธิ แห่งมนุษย์ชน เท่ากันกับเรา, สำหรับจะอยู่ในโลก
ถ้าเราคิดอย่างนี้ จะไม่มีการขัดแย้งใด ๆ เกิดขึ้น.

พุทธทาส อินทปัญโญ
สวนโมกขพลาราม,ไชยา
๒๒ เมษายน ๒๕๓๑

*+*+*+*+*+*+*+**+

TREAT EACH HUMAN FRIEND BY THINKING THAT :

He is our friend who was born to be old, become ill, and die, together with us.
He is our friend swimming around in the changing cycles with us.
He is under the power of defilements like us, hence he sometimes errs.
He also has lust, hatred, and delusion, no less than we.
He therefore errs sometimes, like us.
He neither knows why he was born nor knows nibbana, just the same as us.
He is stupid in some things like we used to be.
He does some things accordingly to his own likes, the same as we used to do.
He also wants to be good, as well as we who want even more to be good - outstanding - famous.
He often takes much and much more from others whenever he has a chance, just like us.
He has the right to be madly good, drunkenly good, deludedly good, and drowning in good, just like us.
He is an ordinary man attached to many things, just like us.
He does not have the duty to suffer or die for us.
He is our friend of the same nation and religion.
He does things impetuously and abruptly just as we do.
He has the duty to be responsible for his own family, not for ours.
He has the right to his own tastes and preferences.
He has the right to choose anything (even a religion) for his own satisfaction.
He has the right to share equally with us the public property.
He has the right to be neurotic or mad as well as we.
He has the right to ask for help and sympathy from us.
He has the right to be forgiven by us according to the circumstances.
He has the right to be socialist or libertarian in accordance with his own disposition.
He has the right to be selfish before thinking of others.
He has the human right, equal to us, to be in this world.
If we think in these ways, no conflicts will occur.

Buddhadasa Indapanno
Mokkhabalarama, Chaiya
22 May, 2531

(With confidence in Buddhadasa Bhikkhu's great compassion and humanity, a Thai Buddhist has taken his permission for granted and translated the above message into English, with kind help from an American bhikkhu.)

26 June, 2536